zaterdag 25 februari 2012

Kleurtekening kat: schildpad

De vacht van een kat kan uit veel kleuren bestaan. In deze tekst wordt uitleg gegeven over de kleur 'schildpad'.

Wat is een schildpad?
Een schildpadkat is een kat, waarvan de vachtkleur 'schildpad' wordt genoemd. Deze vacht heeft twee kleuren, namelijk ros en zwart. Er kunnen nog fijnere verdelingen voorkomen, waardoor de kleuren bijna een mengeling vormen en het patroon doet lijken op het schild van een schildpad. Een schildpadkat kan ook een cyperpatroon hebben. Dit wordt ook wel tortie-tabby of tortie genoemd. Dit is een samenvoegsel van de woorden 'tortoise shell' en 'tabby'.

Wat is een lapjeskat?
Een lapjeskat, ook wel calicokat genoemd, is een schildpad met wit en heeft grotere vlekken, waardoor de vacht eruit ziet als een lappendeken. Ook bij lapjeskatten kan het cyperpatroon voorkomen, dit wordt dan 'caliby' genoemd.

Rasloze schildpadkatten
Er zijn ook rasloze katten die schildpadpatronen in hun vacht kunnen hebben. Hierbij kunnen de varianten als hierboven beschreven voorkoemn, maar ook zwartschildpad en de kleur blauwcrème komen voor. Dit kan zowel met als zonder wit zijn.

Kleurgenen van schildpadkatten
De kleur wit wordt bij katten veroorzaakt door een bepaald gen. Dit gen zorgt ervoor dat katten witte haren, vaak tot vlekken geconcentreerd, in hun vacht hebben. Op plaatsen in de vacht waar dit gen inactief is, zal een kleur worden waargenomen.

Er bestaat echter geen gen dat codeert voor drie kleuren tegelijk: wit, zwart en ros (een geelachtig rood). Wel bestaat er een gen dat de keuse voor ros bepaald en een gen dat kiest voor zwart. Deze genen zijn allen gekoppeld aan het X-chromosoom. Vrouwelijke katten hebben dit X-chromosoom twee keer in hun genen zitten, wat verklaart waarom poezen de kleuren ros en zwart naast elkaar kunnen hebben.

Kleurbepaling tijdens de zwangerschap
Er is al besproken dat vrouwelijke katten twee x-chromosomen hebben. Tijdens de ontwikkeling in de baarmoeder, als het kitten nog een embryo is, wordt in elke afzonderlijke lichaamscel één van de twee x-chromosomen inactief. Het actieve chromosoom bepaalt nu de kleur (ros of zwart). Deze kleurpatronen treden vaak geclusterd op. Dit hodut in dat vele cellen met gelijksoortige chromosomen naast elkaar zitten en dus een kleurvlek vormen (ros of zwart).

Geslacht van schildpadkatten
Schildpadkatten zijn vrijwel altijd vrouwelijk. Dit komt omdat er twee x-chromosomen nodig zijn om een kat drie kleuren te laten hebben. Toch komt het zeer zelden voor dat er katers zijn met een schildpadpatroon in hun vacht. Onderzoeken hebben uitgewezen dat 1 op de 3000 katten een schildpadkater is. Dit wordt veroorzaakt door een erfelijke afwijking, waardoor de kater twee x-chromosomen heeft, in plaats van een. In plaats van de normale xy-chromosoom, heeft een kater dus xxy-chromosoom. Deze kater is niet vruchtbaar en kan ook niet voor nakomelingen zorgen.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten